İsrail Hamas savaşı 2. ayına girdi: İşte ilk 30 günde yaşananlar

7 Ekim sabahı Hamas'ın başlattığı Aksa Tufanı operasyonuyla İsrail - Hamas çatışmaları başladı. Aradan geçen bir ayda İsrail topraklarında başlayan savaş Gazze'de Filistinlilerin aralıksız saldırılar altında yaşadığı ve öldüğü bir cehenneme dönüştü. İşte ikinci ayına giren İsrail Hamas savaşında ilk bir ayda yaşananlar...


06.30 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları'nın lideri Muhammed Deif, 10 dakikalık mesajında El Aksa Tufanı Operasyonu'nun başladığını duyurdu. Deif, "Düşman, saldırı zamanının geldiğini anlayacak. Sorumluluk olmadan saldırılar sona erdi."" ifadelerini kullandı. Deif'in sözlerinin anlamı ilerleyen saatlerde ortaya çıkacaktı. Eş zamanlı olarak Hamas militanları yüzlerce roketi İsrail'e fırlattı. Paramotorlu Hamas militanları İsrai'e uçarken, güvenlik duvarı aşıldı ve binlerce Hamas savaşçısı İsrail sınırlarına girdi. Sınırdaki Yahudi yerleşimleri basıldı, siviller öldürüldü ve birçok sivil esir alınarak Gazze'ye götürüldü. Saldırılardan iki saat sonra İsrail ordusu savaş için alarm durumuna geçti ve karşı saldırının başladığını duyurdu. Dört saat sonra ise İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ilk kez açıklama yaparak İsrail'in savaşta olduğunu ilan etti. Öğlen saatlerinde ABD Başkanı Joe Biden Hamas'ın saldırılarını kınadı ve Washington'ın Tel Aviv'e verdiği desteğin "sağlam ve sarsılmaz" olduğunu söyledi.

İsrail meclisi resmen savaş hali ilan etti. Parlamento 1973 Yom Kippur Savaşı'ndan beri ilk kez savaş pozisyonuna geçti. 300 bin yedek asker göreve çağrıldı. Gazze'dekilere bölgeyi terkedin çağrısı yapıldı. ABD ise İsrail açıklarına destek amaçlı savaş gemisi gönderdi. Washington günler sonra desteği artırarak bölgeye nükleer denizaltı da gönderecekti. 8 Ekim ayrıca Hizbullah ve İsrail arasında karşılıklı atışların başladığı tarih oldu. Saldırılarda ölen İsrailli sayısını bin 400'den fazla olduğu ve 250'ye yakın rehine olduğu belirtildi.

Hizbullah saldırısıyla İsrail'de bir tugay komutan yardımcısı öldürüldü. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, "İnsansı hayvanlarla savaşıyoruz ve buna göre hareket ediyoruz." ifadelerini kullandığı açıklamasında Gazze'ye elektrik, yakıt, gıda erişiminin kesileceğini ve topyekün abluka uygulanacağını duyurdu. İsrail ordusu ülke dışındaki yedek askerleri getirebilmek için seferlere başladı.

Gazze'deki sivil ölümler artış gösterirken Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) dört çalışınaın İsrail saldırı nedeniyle öldüğünü duyurdu. İlerleyen günlerde ölen BM çalışanı sayısı katlanarak artacak. ABD'den gönderilen ilk parti ağır silahlar İsrail'e ulaşırken ABD Başkanı Joe Biden, Hamas'ın saldırılarını "katıksız bir kötülük eylemi" olarak nitelendirdi. Yemen'deki Husilerin lideri Abdülmelik el-Husi ise ABD'nin müdahale etmesi durumunda Husilerin de müdahale edeceğini duyurdu. İsrail'den kara operasyonu açıklamaları gelmeye başladı.

İsrail savaş uçakları Gazze İslam Üniversitesi ve çevresindeki çok sayıda binayı yerle bir etti. İsrail üniversitenin Hamas karargahı olduğunu iddia etti. Gazze'deki tek enerji santrali yakıtın bitmesi nedeniyle faaliyetlerini durdurdu. Papa Francis rehinelerin bırakılması çağrısı yaparken, Gazze'ye uygulanan topyekün kuşatmadan duyduğu endişeyi de dile getirdi. Hizbullah hassas füzelerle yapılan saldırıları üstlenirken İsrail Doğu Kudüs'te iki Filistinliyi öldürdü. Savaşın ilerleyen günleri hem Doğu Kudüs hem Batı Şeria'daki ablukanın ve ölümlerin artışına şahit olacak. ABD tahliye için Mısır sınırındaki Refah Sınır Kapısı'nın açılması görüşmelerine başlarken Tel Aviv burayı bombaladı.


ABD'den askeri yardımlar gelmeye devam ederken İsrail, Suriye'deki hedeflere saldırdı, Şam ve Halep Havalimanları vuruldu. İsrail rehineler serbest bırakılana kadar Gazze'ye su, yakıt ve elektrik verilmyeceğini duyurdu.

ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan sızan bir e-posta temciliklere verilen talimatlar ortaya çıktı. Washington büyükelçilerden, "gerilimi azaltma, ateşkes, şiddete son ve sükenetin sağlanması" gibi ifadeleri kullanmasını istedi. İsrail Gazzelilere bölgeyi tahliye edin çağrıları yaptı ve yüzbinlerce insana 24 saat süre verdi. Daha sonra tahliye için gösterilen yol bombalandı ve en az 70 kişinin öldüğü öne sürüldü. Hamas ise kuzeydeki Gazzelilere yerinizde kalın uyarısı yaptı. Türkiye'nin Gazze'ye gönderdiği ilk insani yardımlar Mısır'a ulaştı.

İsrail ordusu toplu tahliye için Gazzelilere 6 saatlik süre verdi. Refah Sınır Kapısı süreli olarak Gazze'deki yabancı uyrukluların tahliyesi için açıldı. Bölgeye yardım gönderilmesine izin verilmedi. İsrail sivil hedeflere yönelik saldırıları artırdı. Kızılay'a ait ambulanslar hedef alınırken, Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'ta da binalar vuruldu. İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Gazze'ye kara harekatının başlaması durumunda savaşın bölgeye yayılacağı uyarısını yaptı. UNRWA, Gazze'de yaşananların benzeri görülmemiş bir durum olduğunu duyurdu ve 1 milyondan fazla insanın bulunduğu bölgede suyun tükenmeye başladığını söyledi.

İsrail, işgal altındaki Batı Şeria'da 50'den fazla Filistinliyi tutukladı. İlerleyen günlerde yapılan operasyonlarla binlerle Filistinli gözaltına alınacaktı. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Gazze Nehri'nin güneyine yeniden su verileceğini duyurdu. 1.1 milyonun yaşadığı Gazze ve Kuzey Gazze'ye ise su akışı engellenmeye devam etti. UNRWA Başkanı Philippe Lazzarini , düzenlediği basın toplantısında Gazze'de "hayatın tükendiğini" belirterek, Gazze'nin temiz içme suyu kaynaklarının bittiğini kaydetti. İsrail, Gazze şehrindeki 21 hastanenin boşaltılmasını talep etti. Halihazırda dört hastane kullanılamaz hale gelmişti ve birinci ay dolmadan hastanelerin bir kısmı bombaların hedefi olacaktı. Gaztecileri Koruma Komitesi, Gazze'de 10'dan fazla basın mensubunun öldürüldüğünü duyurdu.

ABD, İsrail açıklarındaki savaş gemisi sayısını ikiye yükseltti. İsrail önleyici saldırı tehdidinde bulunurken savaşın yayılacağı uyarısını yineledi. Biden, 7 Ekim'deki saldırılar için Holokost (İkinci Dünya Savaşı'ndaki Nazi soykırımı) nitelendirmesini yaparken, Gazze'nin işgal edilmesinin hata olacağını söyledi. Han Yunus'ın 400 binlik nüfusuna 1 milyon mülteci eklendi. Dünya Sağlık Örgütü Gazze'de 24 saatlik elektrik, su ve yakın kaldığını söyledi. İsrailli Bakan Gideon Sa'ar "Savaş sonunda Gazze'nin daha küçük olması gerektiğini" söyledi.

El Ahli hastanesinde patlama meydana geldi. 500'den fazla Filistinlinin öldüğü öne sürüldü. İsrail ordusu saldırıyı İslami Cihad Örgütü'nün gerçekleştirdiğini iddia etti. Filistin tarafı ise saldırıdan İsrail'i sorumlu tuttu. Batı Şeria'da da protestolar başladı ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın devrilmesi istendi.

Hastane saldırısı nedeniyle Joe Biden'ın Ürdün'deki görüşmesi Filistin tarafndan iptal edildi. ABD Başkanı Joe Biden, İsrail'e gitti. ABD Başkanı, hastane saldırısı için, "Onlar yapmış gibi duruyor" dedi ve İsrail'i akladı. Biden, burada da ateşkes çağrısı yapmadı. İsrail ordusunun kara operasyonunun Biden ziyareti nedeniyle ertelendiği öne sürüldü.

Biden'ın başlattığı Tel Aviv ziyaretlerinde ikinci konuk İngiltere Başbakanı Rishi Sunaktı. Sunak, Hamas'ı yeni Naziler olarak nitelendirdi. Kızıldeniz'deki ABD destoreyi Yemen'den İsrail'e yapılan saldırıları engeleldi. Gazze'deki bir kilise vuruldu. İsrail ordusu kilise ve camileri bu tarihten sonra da hedef almaya devam etti.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Refah Sınır Kapısı'nı ziyaret etti. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, Hamas'ın yıkılmasının ardından İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki kontrolünden vazgeçeceğini ve İsrail için yeni bir güvenlik rejimi kurulacağını duyurdu. Başkan Biden, Gazze'ye ilk insani yardım tırlarının "24 ila 48 saat içinde" teslim edileceğini söyledi.

Arabuluculuğunu Katar'ın yaptığı görüşmeler sonucu Hamas iki İsrailli rehineyi serbest bıraktı. İsrail, vatandaşlarına Lübnan ve Mısır'ı terkedin çağrısı yaptı. Refah Sınır Kapısı'ndan 20 TIR yardım Gazze'ye girdi. ABD Akdeniz'deki varlığını artırdı.

Lübnan'dan düzenlenen saldırılar nedeniyle İsrail sınırdaki 14 yerleşkeyi boşalttı. İsrail askerlerinin Gazze sınırındaki ilk operasyonuna dair bilgiler geldi. Han Yunus'a rehine kurtarmaya giden İsrail timi vuruldu. Bir İsrail askeri öldürüldü. Gazze'deki sivil can kaybı sayısı beş bini geçti. Batı Şeria'daki Cenin'de bir camiye hava saldırısı düzenlendi. UNRWA, üç gün içinde yakıtının tükeneceğini ve bunun "su, hastane ve fırınların işlememesiyle" sonuçlanacağını duyurdu.

Hamas, Mısır ve Katar'ın arabuluculuğuyla iki yaşlı İsrailli kadını serbest bıraktı. Kadınların kocaları rehin olarak kalmaya devam etti. İsrail Savınma Bakanı Gazze'ye kara saldırısının aylar sürebileceğini söyledi.

Ortadoğu genelinde ABD üslerine eş zamanlı saldırılar düzenlendi. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Gazze'ye yardım ulaştırılabilmesi için insani ara verilmesi gerektiğini ifade etti. Bliken, ateşkes sözcüğünü kullanmadı. BM Genel Sekreteri Guterres, Hamas'ın saldırılarına İsrail'in verdiği yanıtın orantısızlığına dikkat çekti, "Gazze'de tanık olduğumuz açık uluslararası insancıl hukuk ihlallerinden derin endişe duyuyorum." dedi. Öldürülen gazeteci sayısı 20'ye ulaştı.

İsrail Lübnan'da aralarında bir askeri yerleşkenin de olduğu çok sayıda Hizbullah hedefini vurdu. Bu tarihe kadar Gazze'ye 12 bin tondan fazla patlayıcı bırakıldığı ve bunun da Hiroşima'ya atılan atom bombasıyla eş değer güce sahip olduğu belirtildi. 25 Ekim itibariyle Gazze Şeridi'nde yaşayan her 100 kişiden birinin öldüğü öne sürüldü. İsrail ordusu hava saldırılarını daha önce görülmemiş şekilde yoğunlaştırdı.

Hamas'ın Katar'da yaşayan lideri İsmail Heniyye savaşın yayılabileceği uyarısını yaptı. Gazze Şeridi'nde can kaybı 7 bini aştı. Batı Şeria'daki can kaybı ise 110'u geçerken yaralı sayısı 2 bine yaklaştı. Ağır bombardıman öncesi Gazze'de internet ve telefon hizmetleri kesildi.

İran ordusu geniş çaplı askeri tatbikatlara başladı. İsrail ordusu Gazze'deki kara operasyonlarının genişletildiğini duyurdu. İsrail Hamas'ın hastaneleri kalkan olarak kullandığını öne sürdü, Hamas iddiaları reddetti. Şife ve Endonezya hastanesinin etrafı vuruldu.

İsrail , Beyt Hanun ve Bureij kasabalarına geniş çaplı bir kara saldırısı düzenleyerek Gazze Şeridi'ni işgal etmeye başladı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun danışmanı Mark Regev, "Kara operasyonu bittiğinde Gazze çok farklı bir yer olacak." dedi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu operasyonun ikinci aşamasının başladığını duyurdu. Yoğun ve şiddetli saldırıların ardından Gazze'ye internet ve telefon hizmeti kademeli olarak verilmeye başlandı. İsrail, karartmaya izin vermeyen Elon Musk'ı eleştirdi. Hamas karşılıklı olarak tüm esirlerin serbest bırakılması için anlaşmaya hazır olduklarını söyledi.

Türk - Filistin Dostluk Hastanesi IAF tarafından vuruldu. El Kassam tugayları, Han Yunus yakınlarında bir İsrail insansız hava aracına "Mutabar" füzesi ateşledi. Suriye Ordusu İsrail'e roket attı. Gazze'de can kaybı 8 bini aştı. Netanyahu, 7 Ekim saldırılarını 11 Eylül saldırılarıyla eş değer tutarak ateşkes olmayacağını söyledi. ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, İsrail veya Gazze'ye asker gönderme planlarının olmadığını açıkladı. Hamas, Batı Şeria'daki Filistin yönetimi ve Hizbullah'ın tutumunu eleştirdi.

İsrail ordusu Cibaliye mülteci kampını vurdu. Saldırılar nedeniyle çok sayıda sivil ölürken onlarca ev yıkıldı. Lübnan'da Hizbullah'a ait hedefler de İsrail tarafından vuruldu. Ordu, o anlara ait olduğu öne sürülen görüntüleri yayınladı. UNICEF temiz su kaynaklarının yüzde 55'inin zarar gördüğünü ve su artıma tesisinin yüzde 5 kapasiteyle çalıştığını açıkladı. İsrail, Gazzelileri Sina Çölü'ne sürme isteğini yineledi.

Cibaliye mülteci kampı bir kez daha saldırıların hedefi oldu. Gazze içerisindeki İsrail zırhılarının sayısının artış gösterdiği kaydedildi. Papa, 2 devletli çözümün uygulanması gerektiğini söyledi. Gazze'de öldürülen BM çalışanı sayısı 70'i geçti. 5 bin yabancı pasaportlunun Gazze'yi terketmesine izin verildiği açıklandı.

İsrail, Kudüs hastanesinin çevresini bombaladı. Kudüs Tugayları, Cenin'de İsrail askerlerini hedef aldıklarını açıkladı. Batı Şeria'da 1 İsrail askeri öldürüldü. İsrail Cibaliye mülteci kampını üçüncü kez, Bureyc kampını ise ilk kez vurdu. Lübnan'daki Hamas güçleri İsrail'e saldırı düzenlendi.

Şifa hastanesi yeni saldırıların hedefi oldu. Gazze'nin dış mahallelerinde çatışmalar başladı. Gazze'de toplam can kaybı 9 bini aştı. İkinci Ortadoğu turuna başlayan Blinken, Tel Aviv'e giderek desteğini yineledi. İsrail ordusu Gazze'ye yapılan kuşatmanın tamamlandığını ve tam kapasite çatışmaların başladığını açıkladı.

BM, Gazze'de 5 tesisinin hedef alındığını 50'den fazla tesisin ise etkilendiğini açıkladı ve Gazze'deki sivillerin tamamına sığınak sağlayamayacağını duyurdu. Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, karşılıklı atışlarla sınırlı kalan çatışmaların ilerleyen günlerde artabileceğini söyledi. ABD ise Hizbullah çatışmalardan faydalanmaya çalışmamalı uyarısı yaptı. Netanyahu, İsrail ordusunun tüm gücüyle saldırmaya devam edeceğini ve ateşkesin söz konusu olmadığını söyledi. ABD İHA'larının Gazze üzerinde uçtuğu ortaya çıktı.

İsrail ordusu hastanelerin hedef alınmaya devam edeceğini söyledi. Ağır yaralı Filistinlilerin Mısır'a tahliyesi sonlandırıldı.Dünya Sağlık Örgütü, İsrail'in 102 sağlık tesisine saldırı düzenlediğini belgeledi. İki ambulans hedef alındı. Dünya genelinde hem Filistin hem İsrail yanlısı gösteriler düzenlendi.

Gazze'de can kayıpları 4 bin 104'ü çocuk olmak üzere 10 bini aştı. En az 88 BM çalışanı öldürüldü. İsrail Gazze'nin kuzeyinde sıkışan en az 400 bin Filistinliye tahliye için dört saat verdi. İnsani ara için yapılan çağrılar artarken, İsrail'in uyguladığı orantısız şiddete karşı sesler yükselmeye başladı.

Teşekkürler