Güneş fırtınası ilk kez Dünya, Mars ve Ay'ı aynı anda vurdu: Radyasyon hastalığı tehlikesi

Güneş'te meydana gelen bir patlama ilk kez aynı anda Dünya, Ay ve Mars'ta tespit edildi. Patlamadaki enerjik parçacıkların Dünya'nın manyetik alanını aşacak kadar güçlü olduğu belirlendi. Bilim insanları, bu tür olayların gelecekteki insanlı uzay keşifleri için ciddi bir risk oluşturabileceğine dikkat çekerek, astronotlar için radyasyon hastalığı uyarısı yaptı.


Bir Güneş fırtınası aynı anda Dünya, Ay ve Mars'ı vurdu. Böylelikle ilk kez bir patlama üç gezegen yüzeyinde ölçüldü.

Uluslararası bir uzay aracı filosu, patlamayı tespit etti ve parçacıkların, gezegenimizi bu tür olaylardan koruyan Dünya'nın manyetik alanını aşacak kadar enerjik olduğunu buldu.

Söz konusu Güneş fırtınası, gelecekteki insan keşifleri için ölümcül olabileceğinden bilim insanları arasında endişeye neden oldu.

Bununla brilikte, insanlık önümüzdeki on yıllar içinde Ay'a ve ardından Mars'a yolculuk yapmayı planlıyor. Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi tarafından yapılan çalışmanın yazarları, "Halen büyük bir engelle karşı karşıyayız; özellikle gelecekteki Ay ve Mars istasyonlarında uzun süreli kalışlarda mürettebatın sağlığı için önemli ve kaçınılmaz bir risk olan uzay radyasyonu riski. Özellikle, aşırı güneş patlamaları yoluyla üretilen tek tük güneş enerjik parçacıkları (SEP'ler), Ay veya Mars yüzeyindeki radyasyon seviyelerini potansiyel olarak tehlikeli değerlere yükseltebilir.” açıklamasını yaptı.

Diğer taraftan, Güneş fırtınası 28 Ekim 2021'de tespit edildi ancak bilim insanları bulgularını yakın zamanda yayınladı.

Güneş fırtınası Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) ExoMars Trace Gas Orbiter (TGO), NASA'nın Curiosity Mars keşif aracı, Çin Ulusal Uzay İdaresi'nin (CNSA) Ay'a iniş aracı, NASA'nın Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) ve Alman Havacılık ve Uzay Merkezi'nin (DLR) Eu:CROPIS Dünya yörünge aracı tarafından kaydedildi.

Bilim insanları, olayın nadir görülen bir “yer seviyesinde güçlenme” örneği olduğunu, yani patlamada açığa çıkan parçacıkların Dünya'yı çevreleyen manyetik baloncuğu geçecek kadar enerjik olduğunu belirtti.

Aynı zamanda, bu durum 1940'larda kayıtlar başladığından beri gerçekleşen 73. yer seviyesi yükselmesi oldu. Ancak, ilk kez bir Güneş fırtınası üç gezegen yüzeyini aynı anda vurdu. Araştırmacılar, Ay ve Mars, Dünya gibi bir “baloncuk” içinde korunmadığından, Güneşten gelen parçacıklar toprakla etkileşime girerek ikincil oluşumlar yaratabileceğini söyledi. Ancak Mars’ın, düşük enerjili Güneş parçacıklarının çoğunu durduran ve yüksek enerjili olanları yavaşlatan ince bir atmosfere sahip olduğu belirtildi.

Öte yandan, ESA yaptığı açıklamada “radyasyonun emilim birimi olan 700 miligray üzerindeki bir radyasyon dozunun kemik iliğinin tahrip edilmesi yoluyla radyasyon hastalığına neden olabileceğini, bunun da enfeksiyon ve iç kanama gibi semptomlara yol açabileceğini” paylaştı. Buna göre, eğer bir astronot 10 gray'den fazla radyasyon alırsa, iki haftadan fazla hayatta kalma ihtimali son derece düşük oluyor.

Güneş’teki olayları araştıran bilim insanı Jingnan Guo, konuya ilişkin yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Geçmişteki yer seviyesi artış olaylarına ilişkin hesaplamalarımız, radyasyondan korunma sağlanmadığı takdirde ortalama olarak her 5,5 yılda bir olayın Ay'daki güvenli doz seviyesini aşmış olabileceğini gösteriyor. Bu olayları anlamak, gelecekte Ay yüzeyine yapılacak mürettebatlı görevler için çok önemlidir.”

Teşekkürler